Τα Ντροπαλά Παιδιά

Κοκκινίζεις έντονα, τα χέρια σου ιδρώνουν και είναι κρύα, ιδρώνεις υπερβολικά, έχεις τρέμουλο στα χέρια και στα πόδια, η καρδιά σου χτυπά πολύ γρήγορα και το στομάχι σου ανακατώνεται. Αυτά είναι κάποια από τα συμπτώματα που βιώνεις αν είσαι ντροπαλός-ή. Είναι πολύ σύνηθες το φαινόμενο στα άτομα τα οποία είναι συνεσταλμένα να έχουν άγχος και να νιώθουν «έξω από τα νερά τους» όταν βρίσκονται ανάμεσα σε κόσμο. Στην αλληλεπίδρασή τους με άλλους ανθρώπους χαρακτηρίζονται από έλλειψη αυτοπεποίθησης και έχουν έντονη ανησυχία για το πώς τους βλέπουν οι άλλοι, ενώ παράλληλα φοβούνται ότι δίνουν την εικόνα του ανόητου, ανάξιου και του αδαή στους άλλους. Η ντροπαλότητα αποτελεί ένα σταθερό και έμφυτο χαρακτηριστικό της ιδιοσυγκρασίας ενός ανθρώπου. Είναι γεγονός ότι οι ντροπαλοί γονείς είναι πολύ πιθανό να παράγουν ντροπαλά παιδιά. Επιπλέον, λόγω της προσωπικότητας που έχουν οι συνεσταλμένοι γονείς, δεν εκθέτουν τα παιδιά τους σε καταστάσεις στις οποίες μπορούν να εκπαιδευτούν και να  αποκτήσουν κοινωνικές  δεξιότητες οπότε δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.

Τα ντροπαλά παιδιά είναι συνήθως πολύ ήσυχα, διακριτικά και δεν προκαλούν προβλήματα στο χώρο της τάξης στο σχολείο. Κάθονται στη θέση τους φρόνιμα, δεν κάνουν ερωτήσεις στο δάσκαλο ή τη δασκάλα, ούτε ζητούν τη βοήθεια του/της και γενικά είναι αφανή αφού δεν παίρνουν ενεργά μέρος στη σχολική δραστηριότητα. Στα διαλείμματα θα τα δούμε συνήθως να αποφεύγουν τα ζωηρά παιχνίδια, τις ανταγωνιστικές δραστηριότητες και να προτιμούν να κάνουν παρέα με μικρότερα παιδιά.

Το παιδί που έχει σοβαρή συστολή χρειάζεται βοήθεια, για να γίνει πιο κοινωνικό και κατά συνέπεια χαρούμενο κι ευτυχισμένο. Πρώτα από όλα οι γονείς και οι δάσκαλοι πρέπει να είναι διακριτικά κοντά του, να αφουγκράζονται και να δείχνουν ευαισθησία προς τις ανάγκες του, να προσπαθούν να ανεβάσουν την αυτοκτίμησή του και να το βοηθήσουν να αποκτήσει νέες κοινωνικές δεξιότητες.

Το ντροπαλό παιδί χρειάζεται να το επιδοκιμάζουμε, να το ενθαρρύνουμε και να το επιβραβεύουμε. Παράλληλα όμως θα πρέπει να του αναθέτουμε και υπευθυνότητες (ποτέ πάνω από τις ικανότητες του). Αυτό που οπωσδήποτε πρέπει να αποφεύγεται είναι το να το κατακρίνουμε (ιδιαίτερα μπροστά σε τρίτους), φέρνοντας το έτσι σε δύσκολη θέση και εξευτελίζοντάς το. Επιπλέον, θα χρειαστεί να βοηθήσουμε το παιδί να αποκτήσει μια ρεαλιστική εικόνα των δυνατοτήτων του. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στους επαίνους και την κριτική μας ώστε να μην αποκτήσει μια εξωπραγματική εικόνα του εαυτού του.

Στο δειλό παιδί πρέπει να δημιουργούμε και να δίνουμε ευκαιρίες για συναναστροφή με άλλα παιδιά αλλά και ενήλικους. Αυτό θα το κάνει να συνηθίσει να έρχεται σε επαφή με άλλους ανθρώπους αλλά και θα του δώσει κατάλληλα πρότυπα όσον αφορά τους τρόπους που με τους οποίους συμπεριφέρονται οι άνθρωποι σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις.

Τέλος, εμείς οι ενήλικοι πολλές φορές δημιουργούμε στο μυαλό μας ένα ιδεατό πρότυπο παιδιού και θέλουμε το παιδί μας να ταιριάξει με αυτό. Όταν κάτι τέτοιο δε συμβαίνει τότε νιώθουμε δυσαρέσκεια. Αυτό όμως είναι λάθος διότι με αυτόν τον τρόπο δεν βοηθούμε το παιδί με αναστολές να αποκτήσει την αυτοεκτίμηση που τόσο χρειάζεται αλλά και να νιώσει το αίσθημα της αυτοπεποίθησης που τόσο πολύ έχει ανάγκη.

Ζωή Δελιακίδου
Ψυχολόγος ΑΠΘ